Embedded Files
Een bloemlezing
Vladimir Vysotski
Vladimir Vysotski
Vladimir Semyonovich Vysotski (1938-1980) was een dichter, theater- en filmacteur, singer-songwriter en auteur van proza en scripts in de Sovjettijd. Tijdens zijn leven kregen zijn liedjes geen officiële erkenning in de USSR. In 1968 werd in de pers zelfs een campagne gelanceerd om zijn muzikale en poëtische werk in diskrediet te brengen, en tot 1981 publiceerde geen enkele Sovjetuitgeverij zijn teksten. De censuurbeperkingen werden pas in de perestrojkatijd opgeheven. De legalisatie van zijn werk begon pas echt in 1986, toen een commissie ter behoud van Vysotski's literaire erfgoed in het leven werd geroepen. Vanaf de tweede helft van de jaren tachtig kwam de publicatie van zijn boeken en verzamelde werken op gang, en wordt er onderzoek gedaan naar zijn werk. Volgens velen had Vysotski, die een centrale plaats in de geschiedenis van de Russische cultuur in de 20e eeuw inneemt, "een sterke invloed op de vorming van de opvattingen van zowel zijn eigen tijdgenoten als die van volgende generaties".
Het lied Pesja o druge (lied over een vriend) is een van de songs die Vysotski schreef voor de film Vertikal (1967). De film vertelt het verhaal van een groep bergbeklimmers die in de bergen in de problemen komen en daar allemaal anders op reageren. De polulariteit van Vysotski, die ook de hoofdrol speelde, nam na het uitkomen van deze film in de hele Sovjetunie een hoge vlucht. Pesnja o druge is een van de bekendste songs uit zijn repertoire, en gaat over het herkennen van echte vriendschap in moeilijke omstandigheden.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Als een vriend plots noch een vriend
Noch een vijand blijkt te zijn
Als het niet meteen duidelijk is
Of hij goed is of slecht
Neem dan de gok en sleep hem mee de bergen in
Laat hem daar geen moment alleen
Laat hem één zijn met jou
Dan zul je hem daar leren kennen.
Als hij in de bergen niets voorstelt,
Als hij meteen verzuurt en naar beneden wil,
Bij de eerste stap op de gletsjer in snikken uitbarst,
Met een schreeuw achteruit stapt,
Dan staat naast jou een vreemde
Scheld dan niet maar stuur hem weg
Dergelijke types nemen we niet mee naar boven
En hier zingen we niet over hen.
Als hij niet zeurde en niet dramde
Misschien somber en boos was, maar doorging,
En toen je van de rotsen viel
Wel kreunde maar je hield
Als hij je volgde als een trouwe kameraad
Dronken op de top stond
Dan kun je dus net zoveel als op jezelf
Op hem vertrouwen.
videoclip uit de film Vertikal
Een populair muziekgenre in Rusland is de zogenaamde tsyganskaja muzyka (zigeunermuziek). Hoewel de term in de Russische taal is ingeburgerd, is het eigenlijk verkeerd om te spreken van zigeunerliedjes of zigeunermuziek. De Zigeuners waren namelijk gewoon de volksmuziek over te nemen van het land waar ze verbleven en deze op geheel eigen wijze te interpreteren. Het zou dus beter zijn om te spreken van muziek of romances die worden gezongen in de stijl van de zigeuners. Deze stijl wordt gekenmerkt door een vrije behandeling van het ritme, een rubato en gevoelvolle voordracht, het wisselen tussen snelle ritmische passages en lang aangehouden tonen, de neiging om versieringen in de melodie aan te brengen en vaak een rauw stemgeluid.
Vysotski had al van jongs af aan een grote belangstelling voor dit genre. Het lied Moja tsyganskaja (Mijn zigeunerlied, beter bekend als Ech raz, esjtsjo raz) is door Vysotski geschreven in 1967, en maakt zowel gebruik van het ritme en de stilistische technieken van de traditionele folklore van zigeunerliederen alsook van een tekstuele setting die typisch is voor de Russische folklore. Het lied werd opgepikt door Charles Aznavour, die aan de coupletten een eigen tekst meegaf maar het refrein volledig intact liet. Zijn lied “Les deux guitares” werd wereldberoemd, en wordt door jong en oud in de landen van de voormalige Sovjetunie nog steeds beschouwd als “hun” Ech raz.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Ik droom van gele lichten
Mijn adem piept in mijn slaap
Wacht nog even, wacht nog even
In de ochtend zie je alles helderder
Maar ‘s ochtends is het nog steeds niet oké
Is het niet gezellig
Of je rookt op je misselijk
Of je drinkt je kater weg
Ach, één, en nog één keer
en nog vele keren.
In tavernes met groen vilt
En witte servetten
Een paradijs voor bedelaars en dwazen
Maar ik voel me als een vogel in een kooi
De stank en schemering in de kerk
De diakens roken wierook
Nee, ook de kerk is het niet
Niets is zoals het zijn moet
Ach, één, en nog één keer
en nog vele keren.
Ik haast me de bergen in,
Zodat er iets gebeurt.
En op de berg staat een els,
En onder de berg een kers.
Al zou alleen de helling met klimop begroeid zijn
Daar zou ik al blij van worden
Ach! Al was er maar iets…
Niets is zoals het zijn moet
Ach, één, en nog één keer
en nog vele keren.
Dan ga ik maar over het veld langs de rivier:
Licht noch duisternis, er is geen God!
En in het open veld staan korenbloemen,
En loopt een lange weg.
Langs de weg groeit een dicht bos
Met bosgeesten,
En aan het einde van die weg
Een blok met bijlen.
Ergens dansen paarden op het ritme
Met tegenzin en soepel.
Langs ... langs de weg is niets zoals het zijn moet
En verderop - nog minder.
En noch kerk en noch herberg
Niets van dat al is heilig!
Nee jongens, niets is als het zijn moet!
Niets is als het zijn moet jongens...
Ach, één, en nog één keer
en nog vele keren.
Concert van Charles Aznavour in Yerevan 2015
Boris Grebensjtsjikov (Akvarium)
Boris Borisovitsj Grebensjtsjikov (Leningrad 1953) is een van de meest prominente leden van de generatie die gezien wordt als de 'grootvader van de Russische rock'. In 1972 richtte hij de band Aquarium op. De eerste jaren van het bestaan van Aquarium werden vooral gekenmerkt door de Russische variant van de hippietijd, zoals huiskamer jams, het drinken van goedkope port en het reizen of liften naar optredens. Aquarium werd vooral beïnvloed door westerse muziek, met name door The Beatles, Bob Dylan, David Bowie, Jethro Tull, King Crimson, Roxy Music maar ook door reggaemuziek. Tot 1987 nam Aquarium de eigen albums op in ondergrondse studio's. Dit was mogelijk omdat verschillende leden van de band een technische opleiding hadden. Ze vermomden zich als Club van Jonge Technici. Zo konden ze voor het album Radio Afrika uit 1983 een mobiele studio van de overheid gebruiken, na een technicus te hebben omgekocht. Met de komst van Glasnost in 1985 kregen vele ondergrondse Russische rockmusici openbare erkenning. Aquarium werd een van de meest populaire rockbands.
Het nummer Gorod zolotoj (De gouden stad) is gebaseerd op een gedicht van Anri Volochonski en muziek van de componist Vladimir Vavilov. Het is in 1986 door Aquarium opgenomen, maar werd pas bij het grote publiek bekend nadat het in 1988 als soundtrack was gebruikt in de film Assa van regisseur Sergej Solovjov. In deze film over de hoop en de illusies van jonge mensen in de perestrojka-tijd functioneert Gorod zolotoj als leitmotiv van een passionele, moeizame liefde tussen Alika en Bananan. Het jonge publiek associeerde de film Assa destijds met positieve veranderingen en geloof in het goede. “Als in de film het lied gezongen werd, stond het publiek als één man op en zong met de ogen ten hemel geheven uit volle borst mee met Gribensjtsjikov”, zo weet regisseur Solovjov zich in 2014 nog te herinneren. Tegenwoordig is het lied nog steeds immens populair en wordt het vaak gezongen in gezelschappen bij het kampvuur met begeleiding van gitaar.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Er is een stad van goud onder de blauwe lucht
Met transparante poorten en een heldere ster
En er is een tuin in de stad met allemaal kruiden en bloemen
Daar lopen dieren van ongekende schoonheid
De een is als een gele vurige leeuw
De ander is een os vol ogen
Daarbij de gouden arend van de hemel
Wiens onvergetelijke blik zo helder is
En in de blauwe lucht brandt één ster
Ze is van jou, oh mijn engel, ze is altijd van jou
Wie liefheeft, wordt bemind, wie helder schijnt, is heilig
Laat de ster je leiden op je weg naar de prachtige tuin
Een vurige leeuw zal je daar ontmoeten
En een blauwe os vol ogen
Daarbij de gouden arend van de hemel
Wiens onvergetelijke blik zo helder is
Videoclip uit de film Assa
Uitvoering van Gorod Zolotoj in Voice of Russia
Machina Vremeni
Machina Vremeni
Mashina Vremeni (Nederlands: Tijdmachine) is een Russische rockband die werd opgericht in 1969. De band was een pionier op het gebied van Sovjetrockmuziek en is een van de oudste nog actieve rockbands in Rusland. De bekendste leden van Mashina Vremeni zijn Andrei Makarevich (oprichter, belangrijkste singer-songwriter en publiek gezicht van de band), Alexander Kutikov (bassist) en Evgeny Margulis (gitarist). Mashina Vremeni begon te spelen tijdens de laatste jaren van het Brezjnev-tijdperk, maar kon geen officiële boekingen krijgen als professionele band. In 1979 tekende Makarevich bij Rosconcert en werd daarmee legitiem in het staatsmuzieksysteem. Het geluid van Mashina Vremeni omvat verschillende genres. Makarevich is een fan van The Beatles, en veel van zijn liedjes weerspiegelen dat. Hij wordt ook beïnvloed door bluesmuziek en Sovjet-singer-songwriters, de zogenaamde bards. De teksten zijn vaak metaforische fabels met allegorische woordspelingen die betrekking hebben op het leven in de Sovjetunie en daarna.
Het nummer Povorot (wat zowel bocht als ommekeer betekent) bleef 18 maanden bovenaan de hitlijsten staan. Het nummer vormde de soundtrack van de populaire film Dusha (De Ziel), met in de hoofdrol Sofia Rotaru, bekeken door meer dan 57 miljoen bioscoopbezoekers in de Sovjet-Unie. Het blijft tot op de dag van vandaag een van de populairste nummers van de band, dat ook door de nieuwe generaties uit volle bost wordt meegezongen zoals deze video laat zien. Het nummer haalde de vierde plaats in de lijst van de 100 beste Russische rocknummers van de 20e eeuw, gepubliceerd door Nashe Radio op 31 december 2000. In 2015 stonden de teksten van het lied op de 30e plaats in de top 100 van meest populaire poëtische regels in de Russische samenleving, volgens de resultaten van een sociologische studie door het tijdschrift Russian Reporter.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
We beloofden onszelf nooit van het rechte pad af te dwalen
Maar dat is nou eenmaal hoe het altijd gaat, hmm
En eerlijk gezegd is iedereen bang voor verandering
Maar eigenlijk is het allemaal hetzelfde, hmm
Kijk, daar komt een nieuwe bocht, en de motor brult
Wat zal hij ons brengen, een afgrond of een vlucht, een draaikolk of een pad
Je komt er pas achter als je hem genomen hebt
Kijk, daar komt een nieuwe bocht, en de motor brult
Wat zal hij ons brengen, een afgrond of een vlucht, een draaikolk of een pad
Je komt er pas achter als je de bocht genomen hebt
Als je nog een kerel bent is er geen reden om bang te zijn
Iedereen is ergens goed in, hmm
Rij het hek uit en wees niet bang om de bocht te nemen
Moge je pad je goedgezind zijn, hmm
Kijk, daar komt een nieuwe bocht, en de motor brult
Wat zal hij ons brengen, een afgrond of een vlucht, een draaikolk of een pad
Je komt er pas achter als je hem genomen hebt
Om de bocht, een nieuwe bocht, en de motor brult
Wat zal hij ons brengen, een afgrond of een vlucht, een draaikolk of een pad
Je komt er pas achter als je hem genomen hebt
Om de bocht, een nieuwe bocht, en de motor brult
Wat zal hij ons brengen, een afgrond of een vlucht, een draaikolk of een pad
Je komt er pas achter als je hem genomen hebt
Als je hem genomen hebt
Povorot live bij NTV in 2017
DDT
DDT
DDT (inderdaad, vernoemd naar de pesticide) is een in 1980 in de stad Ufa door zanger Joeri Sjevtsjoek opgerichte Russische rockband. In die tijd werd populaire muziek in de Sovjetunie onderverdeeld in gesanctioneerde ‘officiële’ artiesten - die werden toegelaten tot de vakbond van musici en de door de staat gecontroleerde markt - en underground artiesten. In de jaren tachtig ontwikkelde zich echter een complex ondergronds netwerk en raakte 'onofficiële' muziek wijdverspreid via 'magnitizdat', dat wil zeggen huisgemaakte uitgaven, vergelijkbaar met de ondergrondse uitgaven die bestonden van niet-gesanctioneerde literatuur (samizdat). In mei 1983 trad DDT met succes op in het Luzhniki Stadion in Moskou op een driedaags gesanctioneerd festival genaamd "Rok za mir" (Rock voor Vrede). Vanwege de als te opruiend beoordeelde teksten werd hun optreden echter uit het officiële televisieverslag van het concert geknipt, en sommige leden van de groep kwamen op een KGB-watchlist terecht en werden door de regering vervolgd. De muziek van de band werd verboden, wat er ironisch genoeg voor zorgde dat hun populariteit onder jonge Russische muziekfans sterk toenam. Hoewel ze zichzelf nooit als politieke activisten hebben beschouwd, voelde Shevchuk het altijd als zijn plicht als burger en songwriter om niet alleen de sterke punten maar ook de zwakke punten van de regering van zijn land te benoemen, een gevaarlijke houding in de voormalige Sovjetunie. Net als andere dissidente artiesten overleefden ze door een combinatie van slimheid, doorzettingsvermogen en onofficiële hulp van hun fans. Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 kreeg DDT een steeds grotere aanhang in binnen- en buitenland. Op 27 mei 1993, op de driehonderdste verjaardag van de stichting van de stad Sint-Petersburg gaven ze een gratis concert op het Dvortsovaya-plein waarbij 120.000 mensen aanwezig waren. In januari 1995, tijdens de Eerste Tsjetsjeense Oorlog, ging Sjevtsjoek op vredesmissie naar Tsjetsjenië, waar hij 50 concerten gaf voor zowel Russische troepen als Tsjetsjeense burgers.
Eto vsjo (Dit is alles) is een nummer van het gelijknamige album uit 1994, geschreven door Joeri Sjevtsjoek, en is van de bekendste nummers van DDT. Zoals Sjevtsjoek zelf zegt, gaat dit nummer over de liefde - het enige dat werkelijk belangrijk is in ons leven. De compositie wordt gebruikt in de film Russky Transit als het belangrijkste muzikale thema. Vanaf het moment van verschijnen sluit de band er traditioneel zijn concerten mee af.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Verbleekte raambladeren
Overwoekeren met helder water
Water heeft geen dood of bodem
Ik neem afscheid van je
Een handvol warmte na een lange winter
We rapporteren: vijf minuten tot de ochtend
We zullen leven. Onze zee van schuld
Wordt door het tijdgat opgeslokt
Dit is alles wat er na mij overblijft
Dit is alles wat ik mee zal nemen
De herinnering zit bij ons aan tafel
Met de vlam van een kaars in haar hand
Je was zo geweldig, zo lief
Kijk naar me, zwijg niet
Het gekrijs van een zeemeeuw op een witte muur
Omringd door een zwarte maan
Schrijf iets op het raam
En fluister ten afscheid met de rivier
Dit is alles wat er na mij overblijft
Dit is alles wat ik zal meenemen
Twee dromen en een glaasje verdriet
Wij zijn verrezen en hebben het tot de bodem leeggedronken
Ik weet niet waarom het jou is gegeven
Over mij te heersen maan-weg
En probeer niet te huilen, vergeef me
Het leven is niet van suiker, en de dood is geen thee
Ik moet mijn lot dragen
Tot ziens vriend en vaarwel.
Dit is alles wat er na mij overblijft
Dit is alles wat ik zal meenemen
videoclip uit de film Russky Tranzit
Kino (Viktor Tsoj)
Kino (Viktor Tsoj)
Kino was een Russische rockband onder leiding van Viktor Tsoj. In de jaren 80 was het een van de populairste bands in Rusland en genoot ze ook bekendheid in andere landen van het Oostblok. De muziekstijl van Kino is te vergelijken met die van new wave-bands als Joy Division, The Cure en The Smiths. De band werd in de zomer van 1981 opgericht in Leningrad (tegenwoordig Sint-Petersburg) onder de naam Garin i giperboloidy, gebaseerd op een boek van Aleksej Tolstoj. Een jaar later werd de naam veranderd in Kino, Russisch voor bioscoop. Omdat popmuziek door de autoriteiten als 'anti-Sovjet' gezien werd, trad Kino voornamelijk op voor klein gezelschap bij muzikanten thuis. In 1982 nam Kino samen met de band Aquarium het album 45 op. De naam refereert aan de lengte van dit album, 45 minuten. Na de komst van de glasnost kon de band publiekelijk optreden en nam de bekendheid van de band toe. In 1988, met het album Gruppa Krovi ('bloedgroep') en de film Igla waarin Tsoi de hoofdrol speelt, bereikt de band het hoogtepunt van haar faam. In de twee volgende jaren trad de band op voor uitverkochte zalen in en buiten Rusland.
Op 15 augustus 1990 kwam Viktor Tsoi om bij een auto-ongeluk nabij Riga (Letland), wat tevens het einde betekende van de band Kino. In zijn auto werd een muziekcassette gevonden met pas gemaakte zangopnames, waar de band postuum nog een laatste album van maakte. Hoewel het album naamloos is, wordt het vanwege de compleet zwarte hoes steevast Chornyy Albom (Het zwarte album) genoemd.
Er zijn vele nummers van Kino die een prominente plaats op deze site verdienen, zoals bijvoorbeeld het immens populaire lied Gruppa krovi (bloedgroep) of het protestlied Kukushka (koekoek). Er is echter één nummer dat eruit springt vanwege het aan het onwaarschijnlijke grenzende toeval dat vrijwel exact 2 jaar na de opname van dit nummer Viktor Tsoj om het leven kwam door een auto-ongeluk in de buurt van Riga, waarbij hij met zijn Moskvitsj frontaal inreed op een autobus die net uit een uitrit kwam. Als je de door Tsoj zelf geschreven tekst van Sledi za soboj tegen die achtergrond beluistert lopen de rillingen je over de rug...
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Vandaag zeg je tegen iemand "Tot ziens!"
Morgen is het: "Vaarwel voor altijd!"
En raakt je hart gewond.
Morgen keert iemand terug naar huis
En vindt de steden in zijn land in puin,
Iemand valt van een hoogwerker.
Pas op jezelf, wees toch voorzichtig!
Pas op jezelf!
Morgenochtend, liggend in bed
Begrijpt iemand dat hij ongeneeslijk ziek is,
Iemand verlaat zijn huis en wordt aangereden door een auto.
Morgen, ergens, in een of ander ziekenhuis
Schiet de hand van een jonge chirurg uit,
Iemand loopt in het bos op een mijn.
Pas op jezelf, wees toch voorzichtig!
Pas op jezelf!
’s Nachts vliegt een vliegtuig over ons heen
Morgen valt ‘ie in de oceaan
En alle passagiers komen om.
Ergens, morgen, wie weet waar?
Een oorlog, epidemie, enorme sneeuwstorm,
Zwarte gaten in de ruimte ...
Pas op jezelf, wees toch voorzichtig!
Pas op jezelf!
Tribute to Tsoj op muziek van Sledi za soboj
Alla Poegatsjova
Alla Poegatsjova
Alla Borisovna Poegatsjova (Moskou 1949) is een van de bekendste en meest succesvolle Russische zangeressen van de laatste decennia. Haar carrière begon in 1965 met de opname van de single Robot, die veel werd gedraaid op de staatsradio. Vanaf 1966 begon Poegatsjova met toeren. Ze speelde piano en verzorgde de zang voor veel verschillende bands. Tussen 1977 en 1980 maakte ze deel uit van de groep Ritm, en in 1977 speelde ze de hoofdrol in de film Zjensjtsjina, kotoraja pojot (De vrouw die zingt). Deze film was zeer populair en werd in de Sovjet-Unie door meer dan 55 miljoen mensen bezocht. In 1978 behaalde ze met het nummer Vsjo mogoet koroli (Koningen mogen alles) de eerste prijs op het tweede Intervisiesongfestival, de Sovjet-tegenhanger van het Eurovisie Songfestival. waardoor haar carrière in een stroomversnelling kwam. Ze ontving vele staatsprijzen, speelde diverse hoofdrollen in bioscoopfilms en trad ook in het buitenland op, in het bijzonder in Zweden. Na het uiteenvallen van de Sovjetunie begon Poegatsjova een eigen parfumlijn, een radiostation en een schoenenlijn. In 1997 vertegenwoordigde ze Rusland op het Eurovisiesongfestival, waar ze vijtiende werd. Ze verkocht honderden miljoenen platen, en haar vermogen wordt geschat op enkele tientallen miljoenen dollars. Alla Poegatsjova is bovendien altijd een geliefd onderwerp geweest voor de boulevardpers vanwege haar vier huwelijken en talrijke affaires.
Van het enorme repertoire van Alla Poegatsjova is Million alych roz (een miljoen rode rozen) uit 1982 waarschijnlijk het bekendst. Die bekendheid is voor een niet onaanzienlijk deel te danken aan het feit dat het refrein van dit nummer werd gebruikt in aflevering 14 van de immens populaire tekenfilmserie Noe, Pogodi! Nog altijd groeien miljoenen Russische kinderen op met deze oorspronkelijk Sovjet-Russische en inmiddels tot cult verheven tekenfilm, waarvan tussen 1969 en 2006 in totaal 20 afleveringen zijn gemaakt. Het lied is in de loop der jaren in vertaling uitgebracht in het Japans, Chinees, Engels, Frans, Duits, Koreaans, Farsi en Oezbeeks.
Russen zijn van oudsher verzot op bloemen, ook al zijn ze niet altijd even makkelijk te krijgen en meestal behoorlijk aan de prijs doordat ze over grote afstanden moeten worden aangevoerd. (Nederland is met afstand de grootste leverancier) Op 8 maart- internationale vrouwendag - hoef je bijvoorbeeld als man echt niet thuis te komen zonder een mooi boeket. Ook nemen ze naar het theater graag een bosje bloemen mee voor hun favoriete artiest. Dat heeft Poegatsjova geweten toen ze in 2010 haar tournee Sny o ljoebvi (Dromen over de liefde) door Duitsland deed. Ze had zo ongeveer een extra vrachtwagen nodig voor de bloemen...
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Er was eens een kunstenaar
Met een huis vol schilderijen.
Maar hij hield van een actrice
En die dame hield van bloemen.
Hij verkocht toen zijn huis,
Verkocht zijn schilderijen en zijn onderdak
En kocht met het geld
Een hele zee van bloemen.
Een miljoen, een miljoen, een miljoen scharlakenrode rozen
Vanuit het raam, vanuit het raam, vanuit het raam kun je ze zien
Wie verliefd is, wie verliefd is, wie echt serieus verliefd is
Zal voor jou zijn leven in bloemen veranderen.
Een miljoen, een miljoen, een miljoen scharlakenrode rozen
Vanuit het raam, vanuit het raam, vanuit het raam kun je ze zien
Wie verliefd is, wie verliefd is, wie echt serieus verliefd is
Zal voor jou zijn leven in bloemen veranderen.
In de ochtend sta je bij het raam
Misschien ben je gek geworden
Alsof je nog steeds droomt
Het plein ligt helemaal vol bloemen.
Je wordt er helemaal koud van:
Wat voor rijkaard is hier bezig geweest?
En onder het raam, nauwelijks ademend,
Staat de arme kunstenaar.
Een miljoen, een miljoen, een miljoen scharlakenrode rozen
Vanuit het raam, vanuit het raam, vanuit het raam kun je ze zien
Wie verliefd is, wie verliefd is, wie echt serieus verliefd is
Zal voor jou zijn leven in bloemen veranderen.
Een miljoen, een miljoen, een miljoen scharlakenrode rozen
Vanuit het raam, vanuit het raam, vanuit het raam kun je ze zien
Wie verliefd is, wie verliefd is, wie echt serieus verliefd is
Zal voor jou zijn leven in bloemen veranderen.
De ontmoeting was kort
Die avond nam de trein haar mee
Maar in haar leven was er
Het ongelooflijke lied van de rozen.
De kunstenaar bleef alleen
Hij heeft veel geleden
Maar in zijn leven was er
Een groter bloemenzee.
Een miljoen, een miljoen, een miljoen scharlakenrode rozen
Vanuit het raam, vanuit het raam, vanuit het raam kun je ze zien
Wie verliefd is, wie verliefd is, wie echt serieus verliefd is
Zal voor jou zijn leven in bloemen veranderen.
Een miljoen, een miljoen, een miljoen scharlakenrode rozen
Vanuit het raam, vanuit het raam, vanuit het raam kun je ze zien
Wie verliefd is, wie verliefd is, wie echt serieus verliefd is
Zal voor jou zijn leven in bloemen veranderen.
Met recht "een hele zee met bloemen" tijdens haar tournee door Duitsland in 2010
Aflevering 14 van Noe, pogodi! uit 1984
Poroetjik (luitenant) Golitsyn is één van de beroemdste zogenaamde" Witte Garde”-liedjes over de burgeroorlog tussen de “Witten” en de “Roden” (ofwel de Bolsjewieken) vanuit de visie van de Witten, dat zowel in de USSR als bij de derde emigratiegolf begin jaren tachtig populair werd. In de tijd van de perestrojka kon het voor het eerst openlijk in Rusland worden gezongen. Het lied is door verschillende artiesten gebracht, waarvan de uitvoering van Malinin de bekendste is. Er bestaan verschillende tekstversies van dit lied, zo zingt Malinin in het vijfde couplet in de studioversie op Spotify over onderscheidingen, en tijdens het liveconcert (Youtube video) over te zadelen paarden. De Nederlandse vertaling is gebaseerd op de studioversie.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Voor de vierde dag branden de dorpen,
Het Don-land brandt onder onze voeten.
Verlies de moed niet, luitenant Golitsyn,
Cornet Obolensky, schenk wat wijn in.
Verlies de moed niet, luitenant Golitsyn,
Cornet Obolensky, schenk wat wijn in.
Bekende gezichten flitsen voorbij als op de Arbat,
Vanuit de steegjes lopen zigeunermeisjes de huizen binnen.
Geef de glazen door luitenant Golitsyn,
Cornet Obolensky, schenk wat wijn in.
Geef de glazen door luitenant Golitsyn,
Cornet Obolensky, schenk wat wijn in.
En ergens rennen de paarden richting het ravijn,
Wat kijk je verdrietig, mijn jonge cornet?
In onze kamers zitten de commissarissen,
En onze meisjes worden naar de studeerkamer gebracht.
In onze kamers zitten de commissarissen,
En onze meisjes worden naar de studeerkamer gebracht.
Boven de dreigende Don trekken we met ons squadron.
Het Russische land inspireert voor de strijd.
Deel de patronen uit luitenant Golitsyn,
Cornet Obolensky, doe je onderscheidingen op.
Deel de patronen uit luitenant Golitsyn,
Cornet Obolensky, doe je onderscheidingen op.
Ach Russische zon, grootse zon,
Het schip "Imperator" wacht stil als een pijl.
Luitenant Golitsyn, misschien komen we nog terug?
Wat moeten wij, luitenant, in een vreemd land?
Luitenant Golitsyn, misschien komen we nog terug?
Wat moeten wij, luitenant, in een vreemd land?
Dorogoj Dlinoju is een Russisch romantisch lied, in 1924 geschreven door Boris Fomin (muziek) en Konstantin Podrevsky (tekst). Het is in de loop der jaren door vele artiesten en op vele manieren uitgebracht, van heel klein onder begeleiding van enkel een gitaar (Eletsjka op Spotify) tot groots en meeslepend met balalaika-orkest en meisjeskoor. (Vika Tsyganova op YouTube) De vroegste opnames van dit nummer zijn gemaakt door Alexander Vertinsky (1926) en Tamara Tsereteli (1929). Het werd al snel erg populair onder Russische emigranten, en werd met grote regelmaat opgevoerd in het onder de Russische ballingen populaire restaurant van Nastya Polyakova in Parijs. De Amerikaanse architect, schrijver en muzikant Eugene (Gene) Raskin, wiens ouders immigranten uit Rusland waren, schreef een nieuwe Engelse tekst voor het lied en nam het op in 1962 onder de naam "Those Were The Days". In 1964 werd het optreden van Raskin in het Londense Blue Angel gehoord door Paul McCartney, die vier jaar later Those Were the Days koos als debuutsingle voor de 18-jarige Welshe zangeres Mary Hopkin. De populariteit van de Engelse versie leidde tot de vertaling van het lied in verschillende Europese en Aziatische talen. Momenteel zijn er versies in het Portugees, Spaans, Turks, Nederlands, Litouws, Ests, Fins, Zweeds, Tsjechisch, Slowaaks, Pools, Wit-Russisch, Kroatisch, Roemeens, Hongaars, Japans, Chinees, Duits, Hebreeuws en Vietnamees.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
We reden op een trojka met bellen,
En lichten flikkerden in de verte.
Ach, wanneer zal ik u ooit weer zien,
Om de melancholie te verdrijven zou ik mijn ziel willen afleiden…
… met een lange weg, met maanverlicht weer
En met dit lied, dat helder in de verte klinkt
En met die oude, met die zevensnarige,
Die me ’s nachts zo kwelt.
Nu blijkt dat al dat zingen zinloos was,
Voor niks hebben wij nacht na nacht ons vuur ontstoken
Als wij dan stoppen met het oude,
Dan zijn ook die nachten verdwenen…
… met een lange weg, met maanverlicht weer
En met dit lied, dat helder in de verte klinkt
En met die oude, met die zevensnarige,
Die me ’s nachts zo kwelt.
In de verte een andere, nieuwe weg,
Wij zijn door het lot voorbestemd om te rijden.
We reden op een trojka met bellen,
Maar dat ligt inmiddels ver achter ons...
… met een lange weg, met maanverlicht weer
En met dit lied, dat helder in de verte klinkt
En met die oude, met die zevensnarige,
Die me ’s nachts zo kwelt.
Niemand heeft mij nu nog nodig,
En oude liefde kan niet worden teruggehaald.
Als mijn zieke leven tot een eind komt,
Brengt u mij dan naar mijn graf...
… met een lange weg, met maanverlicht weer
En met dit lied, dat helder in de verte klinkt
En met die oude, met die zevensnarige,
Die me ’s nachts zo kwelt.
Mary Hopkin met Those Were The Days in 1968
Alexander Rozenbaum
Alexander Rozenbaum
Alexander Rozenbaum (1951) is een singer-Songwriter uit Sint Petersburg. Hij is vooral bekend als vertolker van het zogenaamde criminele genre (blatnaya pesnya). Moderne zangers in dit genre zoals Michail Shufutinsky zingen vaak liedjes van Rozenbaum. Daarnaast is veel van zijn werk sociaal geëngageerd. Als student aan de Medische Staatsuniversiteit van Sint Petersburg begon Rozenbaum al in 1968 de liedjes te schrijven waarmee hij beroemd is geworden. Zijn vroege liedjes waren studentenliederen, maar al snel schreef hij voor rockbands en begon hij zelf als singer-songwriter op te treden. Tot zijn bekendste werk behoren liedjes over Leningrad, de oorlog in Afghanistan, Kozakken en Odessa. Liedjes als Gop-Stop (een comedie over twee gangsters die een ontrouwe geliefde omleggen) en Vals-boston (De Boston Wals) zijn populair bij jong en oud en door de generaties heen, en worden vaak onder begeleiding van de gitaar al dan niet bij het kampvuur gezongen.
De Russen noemen de Tweede Wereldoorlog de Grote Vaderlandse Oorlog. En dat is niet voor niks. Uiteindelijk kostte die oorlog aan ongeveer 26,6 miljoen Sovjetburgers het leven, waarvan het grootste deel burgerslachtoffers. Dat was bijna 15% van de totale bevolking van de Sovjetunie, een gegeven dat tot op de dag van vandaag diep geworteld zit in het nationale bewustzijn van de Russen. Dat uit zich onder andere in de vele liedjes die over die oorlog geschreven zijn, en die vaak niet zonder tranen kunnen worden beluisterd. Eén van de meest ontroerende hiervan is A mozjet ne bylo vojny (Misschien is er wel nooit oorlog geweest) van Alexander Rozenbaum. Als je de melodie en de tekst hoort zie je de eindeloze hel van de oorlog aan je voorbijtrekken. Het Wit-Russische dorp Khatyn dat door een bombardement volkomen van de kaart werd geveegd, de concentratiekampen, de kinderen in de massaal op oorlogsproductie omgeschakelde fabrieken die naast hun machines sliepen en van vermoeidheid ernaast dood neervielen, de hartverscheurende verhalen van Anne Frank. Je zou willen dat het allemaal een boze droom is geweest….
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
En hebben de mensen alles gedroomd
Het verwoeste land
De executies en de concentratiekampen
Khatyn en de massagraven?
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
En heeft mijn vader de littekens sinds zijn geboorte
Is er niemand door kogels omgekomen
Hing er geen paddenstoel boven de aarde
En was moeder niet bang voor het getto?
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
En sliepen de kinderen niet bij de machines
En stikte de vrouwen van verwoeste dorpen
Niet op de velden, met hun schouder
Liggend in de kille wind?
Mensen, we eten allemaal hetzelfde brood,
Eén hemel is ons allen gegeven
Eén aarde heeft ons grootgebracht.
Mensen, we hebben allemaal dezelfde angsten,
Hetzelfde doel, dezelfde wegen,
Laat ook mijn verhaal een droom zijn.
Laat ook mijn verhaal een droom zijn…
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
Werden de Duitsers niet stap voor stap teruggejaagd
Was de lampenkap van mensenhuid bluf
Was Mussolini slechts een opgeblazen hork
En was er geen Gestapo in Parijs?
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
En was een Schmeisser kinderspeelgoed
Was geen dagboek doordrenkt met bloed en pijn
Door Anne Frank geschreven
Heeft Berlijn het kanongebulder nooit gehoord?
Mensen, we eten allemaal hetzelfde brood,
Eén hemel is ons allen gegeven
Eén aarde heeft ons grootgebracht.
Mensen, we hebben allemaal dezelfde angsten,
Hetzelfde doel, dezelfde wegen,
Laat ook mijn verhaal een droom zijn.
Laat ook mijn verhaal een droom zijn…
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
En heeft de wereld hem bedacht?
Maar waarom moeten de oudjes dan
In mei zo huilen van verdriet?
Bedacht ik mij op een nacht ineens.
Misschien is er wel nooit oorlog geweest
En hebben de mensen alles gedroomd
A mozjet ne bylo vojny videoclip
Konstantin Nikolsky
Konstantin Nikolsky
Konstantin Nikolsky is een Sovjet-Russische rockmuzikant en singer-songwriter, bekend om zowel zijn solocarrière als zijn deelname aan diverse bands, waarvan Voskresenye (Opstanding) de bekendste is. Konstantin Nikolayevich Nikolsky werd geboren op 1 februari 1951 in Moskou. Toen hij 12 was, kocht hij zijn eerste zevensnarige gitaar. Al op 15-jarige leeftijd werd hij de slaggitarist in zijn eerste band, de Moskouse groep Krestonostsy (De Kruisvaarders).
In 1969 moet Nikolsky in militaire dienst. Terwijl hij in de Oekraïne bij de luchtverdedigingstroepen op zijn post staat, componeert hij zijn beroemdste nummer Muzykant (De Muzikant). In 1979 wordt de op de Amerikaanse rockband Santana geïnspireerde band Voskresenye opgericht, die tussen 7 en 10 juni in de kelder van het Staatsinstituut voor Internationale Betrekkingen in Moskou in drie nachten het album Opstanding 2 opneemt. Dit album bevat enkele van Nikolsky’s bekendste songs zoals V mojej dushe osadok zla (Een laatste restje kwaad in mijn ziel) en Odin vzgljad nazad (Eén blik terug). De titelcompositie Voskresenye is door Nikolsky geschreven in 1978-1979, en wordt het vaste openingsnummer van de band bij concerten. In latere jaren wendt Nikolsky zich steeds meer af van de muziek van Santana en wordt hij serieus meegesleept door de Dire Straits.
In Rusland wordt Konstantin Nikolsky wel "de stem van een generatie" genoemd.
Volgens Konstantin Nikolski zelf heeft hij het nummer in 1971 geschreven terwijl hij in het Sovjetleger diende op het grondgebied van de Oekraïense SSR (om precies te zijn in Kiev). Naar verluidt vond deze voor liefhebbers van de Russische rockmuziek zo belangrijke gebeurtenis plaats terwijl hij wacht liep bij een voedselopslag. In een interview, vele jaren later, herinnert hij zich: “Ik heb het volledig in mijn hoofd geschreven, zonder instrument, terwijl ik wacht liep. En uiteindelijk bleek het als het ware autobiografisch te zijn. Naarmate de jaren verstrijken, nadert de muzikant gestaag zijn pensioen.” Gevraagd waar het nummer over gaat zegt hij geïnspireerd te zijn door het sprookje De Chinese nachtegaal van Hans Christian Andersen: “… over gelukkigen en ongelukkigen, over goed en kwaad, over alles wat om je heen gebeurt, en waar je geen weet van hebt”. In een ietwat gewijzigde vorm gebruikt Nikolsky deze zin in het refrein.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Een muzikant hangt zijn jas over de rugleuning van een stoel
Met trillende hand trekt hij de zwarte band om zijn nek recht.
Kom snel dichterbij zodat je beter kunt horen
Als je nog niet al te dronken bent.
Over gelukkigen en ongelukkigen, over goed en kwaad
Over felle haat en heilige liefde.
Wat gebeurt er nu, wat is er allemaal gebeurd in jouw land?
Alles zit in deze muziek, je hoeft alleen maar te luisteren.
Overal om je heen gebeurt van alles, je jaren vlieden heen
Waarom ben je op aarde gekomen, je bent je er niet altijd bewust van geweest
De klanken van de viool zullen al het leven dat in jou verborgen zit wakker maken
Als je nog niet al te dronken bent.
Over gelukkigen en ongelukkigen, over goed en kwaad
Over felle haat en heilige liefde.
Wat gebeurt er nu, wat is er allemaal gebeurd in jouw land?
Alles zit in deze muziek, je hoeft alleen maar te luisteren.
De viool is moe, en pijn en angst maken iedereen oud
De violist is moe, nipt van zijn wijn, het bitter op zijn lippen.
Hij vertrekt zonder afscheid te nemen, de stille vioolkoffer vergeten
Alsof de oude man vandaag dronken was.
En de melodie bleef, als een briesje in het gebladerte
Nauwelijks waarneembaar tussen het lawaai van de mensen.
Over gelukkigen en ongelukkigen, over goed en kwaad
Over felle haat en heilige liefde.
Optreden bij televisiestation MTK in 1994
Rusland kent veel patriottistische popmuziek, al dan niet gesponsord door de staat. Vaak draaien de teksten om het ophemelen van militaire eer en glorie, de Russen hebben er zelfs een eigen genre voor uitgevonden: het militaire lied. Het in 2005 uitgebrachte nummer Sdelan v SSSR (Made in the USSR) van Oleg Gazmanov spreekt een soortgelijk sentiment aan, namelijk het verlangen naar de vergane glorie van de USSR. Heel veel Russen - ook van de generatie die de USSR nooit zelf heeft meegemaakt - verlangen hevig terug naar de goede oude tijd toen de USSR een wereldmacht was waar de hele wereld rekening mee te houden had, en idealiseren het rustige leven in de Sovjet-Unie toen alles nog simpel en overzichtelijk was. Poetin is zich van dit sentiment zeer wel bewust en maakt er dankbaar gebruik van door zichzelf te profileren als sterke man en verdediger van de oude waarden.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Oekraïne en de Krim, Wit-Rusland en Moldavië - dat is mijn land.
Sakhalin en Kamtsjatka, het Oeralgebergte - dat is mijn land.
De Krasnodar-regio, Siberië en de Wolga-regio,
Kazachstan en de Kaukasus en de Baltische staten ook…
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
De Ruriks, De Romanovs, Lenin en Stalin zijn mijn land.
Pushkin, Yesenin, Vysotsky, Gagarin - dat is mijn land.
Verwoeste kerken en nieuwe kathedralen en het Rode Plein
En het eeuwige bouwen aan de Bajkal-Amur spoorlijn
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Olympisch goud, starts, overwinningen - dat is mijn land.
Zhukov, Suvorov, oogstmachines, torpedo's - dat is mijn land.
Oligarchen en bedelaars, macht en verwoesting, de KGB
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Big Science.
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Glinka, Tolstoj, Dostojevski, Tsjaikovski,
Vrubel, Chaliapin, Chagall, Aivazovsky,
olie en diamanten, goud, gas,
de vloot, de luchtmacht, de landmacht, de Speznaz,
wodka, kaviaar, de Hermitage en raketten,
de mooiste vrouwen van de hele planeet,
schaken, de opera, het beste ballet
Vertel me, wat hebben we niet?
Zelfs Europa heeft zich in een unie verenigd.
Onze voorouders vochten samen in de strijd.
Samen hebben we de Tweede Wereldoorlog gewonnen
Samen zijn we het grootste land.
Wurgende grenzen, je kunt niets zonder visum
Hoe bevalt het jullie zonder ons vrienden, laat je horen!
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Ik ben geboren in de Sovjet-Unie, ik ben made in the USSR.
Ironiya Sudby (De ironie van het lot) is een Sovjet-film uit 1975 over een groep vrienden die geheel volgens Russische traditie op Oudejaarsdag naar een badhuis gaat om zich voor het nieuwe jaar te reinigen. Na een wasbeurt die gepaard gaat met veel drank wordt een van de vrienden, Zhenya, per abuis in plaats van zijn vriend Pavlik in dronken toestand op het vliegtuig naar Leningrad gezet. Zhenya wordt wakker in Leningrad en neemt, in de veronderstelling dat hij nog in Moskou is, een taxi naar “huis”. Het adres in Leningrad lijkt als twee druppels water op zijn huis in Moskou. De straat en het huisnummer zijn gelijk, de sleutel past en zelfs de meubels zijn hetzelfde. Als even later de vrouw des huizes Nadya thuiskomt en Zhenya in bed aantreft, ontspint zich een romantisch liefdesverhaal.
De film is voor Russen onlosmakelijk verbonden met de belangrijkste feestdag in Rusland, Oud en Nieuw, en wordt traditioneel op Oudejaarsdag door verscheidene televisiezenders uitgezonden. De filmmuziek is geschreven door Mikael Tariverdijev, en wordt door iedere Rus onmiddellijk geassocieerd met Nieuwjaar. De tekst van het nummer Ya sprosil u Yasinya (Ik vroeg het de esdoorn) stamt al uit 1935, en is door Tariverdijev opnieuw op muziek gezet. De uitvoering is van Sergej Nikitin. Met de keuze voor dit lied onderstreept de regisseur dat de afloop niet alleen maar eind-goed-al-goed is, maar dat er naast winnaars ook verliezers zijn. Het geeft de film meer diepgang, en laat de kijker achter met gemengde gevoelens.
Leuk weetje: Het verhaal speelt tegen de achtergrond van de uniformiteit van de architectuur en consumentengoederen in het Brezjnev-tijdperk. Deze impliciete kritiek op het Sovjet-regime is echter zo subtiel gebracht en in het verhaal verweven, dat het door de staatscensuur niet is opgemerkt.
Klik hier voor de Nederlandse vertaling
Ik vroeg aan de esdoorn
Waar is mijn geliefde?
De esdoorn gaf geen antwoord
Maar schudde slechts het hoofd
Ik vroeg aan de populier
Waar is mijn geliefde?
De populier bedolf mij
Onder zijn herfstblad
Ik vroeg aan de herfst
Waar is mijn geliefde?
De herfst antwoordde mij
Met een felle regenbui
Ik vroeg aan de regen
Waar is mijn geliefde?
Lang stortte de regen tranen
Achter mijn raam
Ik vroeg aan de maan
Waar is mijn geliefde?
De maan verstopte zich in een wolk
En gaf geen antwoord
Ik vroeg aan de wolk
Waar is mijn geliefde?
De wolk smolt weg
In het blauw van de hemel
Mijn enige vriend, vertel mij
Waar is mijn geliefde?
Vertel me waar ze zich verstopt
Weet je waar ze is
Antwoorde hij trouw
Antwoordde hij oprecht
Ze was jouw geliefde
Ze was jouw geliefde
Ze was jouw geliefde
Maar toen werd ze mijn vrouw.
Ik vroeg het aan de esdoorn…
Ik vroeg het aan de populier…
Ik vroeg het aan de herfst…
Ya sprosil u Yasenya in Ironiya Sudby
Alle filmmuziek van Ironiya Sudby op Spotify
Page updated
Google Sites
Report abuse